De officiële term voor het waarnemen van geluid, terwijl er geen geluidsbron is, is tinnitus aurium. Het is dus geluid dat door het eigen gehoor veroorzaakt wordt. Letterlijk vertaald betekent tinnitus aurium gerinkel in de oren. Mensen kunnen allerlei verschillende geluiden horen: een pieptoon, ruisen, suizen, brommen, fluiten. Naar schatting een miljoen Nederlanders hebben er last van. Zo’n 30 procent van de volwassenen boven de 60 jaar krijgt ermee te maken.
Wat zijn de symptomen van tinnitus?
Tinnitus uit zich in geluid dat zoals gezegd geen externe geluidsbron heeft. Je hebt er alleen zelf last van; niemand anders hoort het. De mate waarin het zich voordoet kan verschillen. Het geluid zelf is dus het primaire symptoom. Andere klachten die soms voorkomen als gevolg van oorsuizen zijn concentratieproblemen, angst, prikkelbaarheid, depressieve gevoelens en slaapstoornissen.
Hoe ontstaat tinnitus?
De precieze oorzaak van tinnitus is vaak onbekend. Wel is bekend dat het soms samengaat met bepaalde gehooraandoeningen zoals slechthorendheid, plotsdoofheid, hyperacusis, de ziekte van Ménière, otosclerose of een brughoektumor. Ook is bekend dat hard geluid en harde muziek tinnitus kunnen veroorzaken; vaak in de vorm van een hoge pieptoon.
Tinnitus kan ook een bijverschijnsel van een (infectie)ziekte, allergie, verwonding of trauma zijn. Risicofactoren zijn aandoeningen van het kaakgewricht, hartziekten zoals hartritmestoornissen, bloedvatproblemen onder andere bij suikerziekte, hoog cholesterol, roken, hoge bloeddruk, overgewicht, bloedarmoede en verstoringen in de hormoonhuishouding (overactieve schildklier).
Wat weten we over de oorzaak van tinnitus?
Er wordt de laatste jaren steeds meer hersenonderzoek gedaan naar de oorzaak van tinnitus. Hieruit is naar voren gekomen dat tinnitus vooral ontstaat als gevolg van spontane activiteit in zenuwcellen in de auditieve hersenschors. Die activiteit is het gevolg van het ontbreken van ‘extern’ geluid omdat het binnenoor niet meer (voldoende) werkt door bijvoorbeeld door opgelopen gehoorschade door een ongeluk of verkeerd geneesmiddelengebruik. Daardoor verliezen delen van de gehoorbanen in de hersenen hun functie: er valt geen geluidsinformatie meer te verwerken. Als reactie daarop gaan de zenuwcellen zelf aan de slag, wat door de hersenen weer als geluid wordt herkend.
Waar vind je hulp bij tinnitus?
De huisarts zal iemand met tinnitus in eerste instantie doorverwijzen naar de KNO-arts. Hij of zij zal onderzoeken of er aanwijsbaar trauma is, zoals vernauwde bloedvaten, dat de tinnitus veroorzaakt en deze zo nodig behandelen. Afhankelijk van de bevindingen kunnen daarna andere deskundigen worden ingeschakeld, zoals de audioloog of de neuroloog.
Is medische of audiologische behandeling niet mogelijk – en dit is helaas vaak het geval – dan komt iemand met tinnitus in aanmerking voor begeleiding door een psycholoog of maatschappelijk werker. In sommige gevallen hebben mensen baat bij acupunctuur of reflextherapie. Voor lotgenotencontact heeft de NVVS een tinnitusforum en een tinnitusloket voor crisissituaties (mensen met tinnitus kunnen in zware psychische nood komen).
Helpt een hoorapparaat tegen tinnitus?
Nee. Een hoortoestel helpt niet tegen tinnitus. Soms wordt een hoorapparaat wel gebruikt om het tinnitusgeluid te overstemmen of verder naar de achtergrond te dringen. Een ander hulpmiddel is een zogenoemde tinnitusmaskeerder, die wordt voorgeschreven door de audioloog. Dit kleine apparaatje brengt een continue ruis voort dat het tinnitusgeluid overstemt. Nadeel: het geproduceerde ruisgeluid is vaak net zo vervelend als het tinnitusgeluid.
Een deel van de informatie in dit artikel komt van: