De kracht van het niets doen.

25-03-2024

Sinds het om mij heen zingt, dat ik vast meer dan genoeg vrije tijd krijg als ik voorzitter af ben bij de Ataxie Vereniging, zijn er ook mensen die mij willen behoeden voor de val in een mogelijk gat. Zelf ben ik daar overigens minder bang voor, omdat ik van mezelf weet dat ik voldoende interesses heb om gaten die vallen op te vullen. Er zijn zelfs al zaken, die zich hiervoor aan het warmlopen zijn. Zo ben ik begonnen aan mijn vierde kinderboek en is mijn derde bijna klaar op wat tekeningen na. Onlangs was ik met een aantal bestuursleden en PGOsupport in gesprek over een nieuw project dat men gaat starten. Dit project gaat over het bevorderen van de zelfregie bij mensen, die een of andere ziekte hebben. Via dit project wil men de kracht van patiëntenverenigingen bundelen om de inbreng vanuit patiënten op dit gebied te bevorderen. Het bestuur heeft in dit gesprek besloten dat we gaan deelnemen aan dit project. Tegelijk werd als idee naar voren gebracht, dat ik vanwege mijn enthousiaste bijdrage aan dit gesprek, de geschikte kandidaat was om dit namens de vereniging op me te nemen. Ik stop immers als voorzitter en kan mogelijk daarom een nieuwe uitdaging goed gebruiken.

Misschien begin je nu te denken, wat doet die titel boven deze blog, die eerder de weg in slaat van meer activiteiten in plaats van niets doen? Maar dwaal niet direct af en blijf nog even bij me, want ik kom zo toe aan ‘De kracht van het niets doen’. Onlangs ben ik begonnen aan een boek met als titel ‘De gouden gezondheidsgids’ van Drs. Richard de Leth en Ruud Rotteveel MSc. In dat boek werd een spreuk aangehaald van Sri Sri Ravi Shanker, die luidt ‘Activiteit en rust zijn twee vitale aspecten van het leven. Balans vinden tussen die twee is een kunst op zich. Weten wanneer te rusten, wanneer actief te zijn en in welke mate, is wijsheid. Het ene in het andere vinden, activiteit in rust en rust in activiteit, is ultieme vrijheid.’

Hoe bewaar ik mijn balans tussen activiteit en rust?

De spreuk heb ik een paar maal gelezen om hem goed tot me te laten doordringen. Want zoals jullie vast begrepen zullen hebben uit de inleiding hierboven, waarin ik met gemak nieuwe activiteiten weet aan te trekken, heb ook ik moeite met het bewaren van een goede balans tussen activiteit en rust. Ook ik heb er last van dat ik mijn leven te vol plan, als ik niet de nodige rust inplan. Of de irritatie als zich dingen aan mij opdringen, die mijn voorgenomen planning danig in weg zitten.

In het boek wordt aangegeven dat mensen na een korte rustperiode met dagdromen of een dutje veel beter in staat zijn bepaalde handelingen uit te voeren. Rust en stilte zijn broodnodig voor onze hersenen om te kunnen verwerken wat er is gebeurd. Met als resultaat een fitte en scherpe geest. Het is dus nodig dat we onze hersenen regelmatig een korte onderhoudsbeurt geven door middel van een rust moment. Doordat je zo je hersenen de tijd geeft om datgene dat op je pad kwam te verwerken, leer je niet alleen sneller, maar hebt bovendien een fitte geest. De kracht van het nietsdoen is daarmee groot.

De schrijvers geven aan dat we de afgelopen tientallen jaren met zijn allen behoorlijk hebben ingeleverd op onze vrije tijd. Cijfers in onderzoek geven aan dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw mensen in de westerse maatschappij gemiddeld 27 uur per week aan vrije tijd besteedden. In de jaren negentig was dit verminderd tot 15 uur. Dus bijna gehalveerd. Het is dus belangrijk dat we meer tijd gaan besteden aan ontspanning.

Daarom heb ik me afgevraagd wanneer ik mijzelf ontspan, met in achtneming van de spreuk van Sri Sri Ravi Shanker. Dus hoe bewaar ik mijn balans tussen activiteit en rust? Bij deze vraag ontdekte ik dat ik in mijn leven naast rust door middel van meditatie, Qigong, Yoga, theaterbezoek, wandelen en contacten met familie en vrienden toch ook veel activiteiten en vrijwilligerswerk onderneem. De balans met voldoende rustmomenten is dus in dat opzicht wel verstoord.

Op grond hiervan drong de vraag zich aan mij op: Hoe kan ik meer evenwicht brengen in die balans? Daarnaast bleef een gedeelte van de spreuk in mijn hoofd hangen. Weten wanneer te rusten, wanneer actief te zijn en in welke mate, is wijsheid. Dit deel bracht mij aan het puzzelen. Met hoeveel wijsheid ging ik om met die balans?

‘Het ene in het andere vinden, activiteit in rust en rust in activiteit, is ultieme vrijheid.’

Ik kwam tot de ontdekking dat sommige activiteiten mij ook energie gaven. Ik noemde hierboven al het gesprek over het project met PGOsupport. Maar ook een geslaagde bijeenkomst van onze vereniging is hiervan een voorbeeld. Die bewustwording bracht mij een ander deel van de spreuk in herinnering. ‘Het ene in het andere vinden, activiteit in rust en rust in activiteit, is ultieme vrijheid.’ In hun boek geven Richard de Leth en Ruud Rotteveel aan dat de crux hier is om zelf te ontdekken waarvan jij je ontspant, omdat dat per persoon verschilt. De een vindt zijn ontspanning in schilderen, de ander in sporten of mooie muziek luistenen. Of optrekken en knuffelen van hun dierbaren of huisdieren. Tot slot geven zij aan: maak een lijstje en plan deze dingen in je dagelijks leven in. Laat ontspanning niet aan het toeval over. Helaas kent onze huidige wijze van leven geen leegte. Alles wordt min of meer automatisch ingevuld met prikkels als een app bericht, telefoon of werk.

Tot slot wil ik nog een kant van spanning of ontspanning belichten. Wanneer je ziek bent en min of meer gedwongen wordt niets te doen, of juist iets moet laten wat je altijd graag hebt gedaan, dan levert je dat vast en zeker de nodige spanning en verzet op. Gedwongen niets doen of iets niet langer kunnen doen, betekent afscheid nemen van dingen die je graag deed of wat bij jou als persoon hoorde. Dan is er tijd nodig om deze tegenslag te verwerken voordat je de spanning, die dit jou oplevert, achter je kunt laten.

Je opdracht in het kader van de eerdergenoemde spreuk wordt dan:

Je zult een weg moeten vinden om te kunnen berusten in deze situatie, zodat je waar dat wel mogelijk is, weer actief kunt worden en gaat ervaren in welke mate dat nog kan. Als het je lukt om het ene in het andere te vinden, dus rust in de activiteiten die je nog kunt doen zodat de rust terugkeert in je activiteit, bereik je opnieuw een eigen ultieme vrijheid.

Gerard Kulker

Voorzitter

Pin It on Pinterest