Op de apenrots.
Regelmatig horen we dat mensen afstammen van de apen. Als tegenwicht daarop horen we dan steevast hoe mensen zich veel verder ontwikkeld hebben dan hun voorvaders, de apen. Maar is dat wel echt zo?
Mijn vraagteken wordt vanmorgen bevestigd als ik de krant opensla en daarin lees dat een operatiekamer in een aantal gevallen lijkt op een soort apenrots. Dat bewijs is geleverd door Frans de Waal een Amerikaans-Nederlandse bioloog, die is gespecialiseerd in primatologie en ethologie. Hij is voor onderzoek in de operatiekamer uitgenodigd door een Amerikaanse anesthesioloog. Over die studie verschijnt vandaag een artikel dat overeenkomsten vaststelt tussen het gedrag van een medisch team in de operatiekamer en de competitie in groepen tussen primaten. Alfadieren in een groep verwerven in competitie met andere soortgenoten hun status en handhaven zo hun positie tussen anderen. Ze zijn hierbij vooral gericht op mogelijke rivalen, dieren van hun eigen sekse.
Analoog hieraan blijkt dat conflicten in de OK samenhangen met de samenstelling van het operatieteam. In een gemengd operatieteam van mannen en vrouwen wordt significant vaker samengewerkt en doen zich minder conflicten voor.
In homogeen samengestelde operatieteams (alleen mannen) kunnen onderlinge conflicten zo hoog oplopen dat de patiënt er zelfs door in gevaar komt.
Na dit artikel kom ik in de krant nog wat menselijke apenrotsen tegen.
Wat te zeggen van de ontmoeting tussen de ‘alphaprimaten’ Trump en Rutte. De wijze waarop ze elkaar begroeten wordt uitvoerig beschreven. Het typisch Trumpiaanse hand schudden wordt door Rutte beantwoord door ‘slim’ met zijn linkerhand de bovenarm van Trump te pakken, met gespreide vingers, waarmee hij de arm van Trump kan controleren en tegelijk zichzelf stabiliseert. Dat houden ze een seconde of vier vol. Gelijkspel dus tussen twee mannen die weten hoe je elkaar de hand moet schudden.
Verder wordt vermeld dat Rutte die dag een defensiesamenwerkingsver-band heeft gesloten waardoor Nederland aansluit bij de vier nauwste bondgenoten van Amerika (Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland). Samen met Amerika vormen zij zogenoemde de Five Eyes, die over de wereld waken. Volgens Rutte is Nederland met deze samenwerking nog net geen zesde oog, maar het is wel voor het eerst dat een (klein!) land er zo dicht tegen aanzit.
Kortom een mooie defensieve competitie op de apenrots. Opnieuw bijna een gelijkspel, na de opmerking van Trump dat de Europese landen achterblijven in hun inspanningen op het gebied van defensie in de NAVO.
Een derde apenrots kom ik tegen bij de verbouwing van Naturalis in Leiden. De architect van het oude gebouw vindt dat bij de huidige verbouwing zijn ontwerp van Naturalis wezenlijk wordt aangetast. Hij weet zelfs via de rechter een bouwstop af te dwingen. Na een schadevergoeding van maar liefst 1,5 miljoen euro en excuses voor de gemaakte inbreuk op de auteursrechten van de architect, mag de verbouwing verder en wordt het op deze apenrots weer stil.
Is de mens dan toch het dierenrijk van de primaten niet ontstegen?
Gelukkig brengt een ander artikel licht in de duisternis van de voornoemde drie menselijke apenrotsen.
Een ICT-er heeft zijn hond geleerd afval te verzamelen. Een mooi staaltje van menselijk vernuft, dat boven de dierenwereld uitsteekt. Trots op mijn mens-zijn en geïnteresseerd door deze vernuftige soortgenoot lees ik verder.
Er staan ook foto’s bij. De hond met een fles in zijn bek lopend over het recreatiegebied langs de Lek met om hem heen flink wat plastic zwerfafval. Opnieuw de hond maar nu met een plastic fles in zijn bek zwemmend in het water. Een derde foto toont de trotse baas met de hond samen met een afvalzak vol plastic. Mijn gemoed schiet vol bij dit mooie plaatje.
Dan vraag ik me bij de foto’s af of een mens zo’n vuilniszak niet sneller vol krijgt dan de heen en weer lopende hond, die maar een fles tegelijk kan meenemen. De baas van de hond daarentegen beweert dat zijn wandelingen met de hond veel leuker zijn geworden sinds de jacht van de hond op rondslingerend afval en hun samenwerking om het vuil op te ruimen. De hond zwijgt, zegt er niets over en kijkt alleen met zijn trouwe hondenogen in de lens.
De schrik slaat me opnieuw om het hart als ik lees dat al dat afval in het recreatie gebied afkomstig is van zonnebaders, wandelaars en feestgangers, die hun afval zelf weigeren op te ruimen.
Oftewel een hond maakt zich het opruimen van afval sneller eigen dan een mens! Nog sterker de mens gebruikt hem om zijn eigen tekortkoming te compenseren.
Toch nog een apenrots, maar nu met een hond?!
Gerard Kulker
voorzitter