Persoonsgebonden budget in handen malafide zorginstellingen?
De Volkskrant kopte maandag 7 mei 2018 met: ‘Criminelen storten zich op zorgfraude’. Op het eerste gezicht kon ik mijn ogen bijna niet geloven. Het zal toch niet waar zijn?
Maar toen ik las dat iemand met een persoonsgebonden budget (pgb) te werk was gesteld in een hennepplantage om de wietplantjes te toppen, voelde ik de twijfel bij me opkomen.
‘Is iemand, die in het kader van zijn dagbesteding te werk wordt gesteld, zo naïef is dat hij in een kas met hennepplanten gaat werken voor criminelen?’ vroeg ik me af. Ik kon het me niet voorstellen.
Of onderneemt de overheid een hernieuwde aanval op de door hen ongewenste pgb, omdat ze daar naar hun idee te weinig grip op hebben?
Wat voor mensen zijn dat eigenlijk, die een pgb aanvragen?
Vanuit mijn kennissenkring weet ik dat het aanvragen van een pgb geen eenvoudige zaak is. De overheid heeft het individuele aanvragers allesbehalve makkelijk maakt om een pgb te bemachtigen. Je moet over een behoorlijke mate van intelligentie beschikken om een pgb voor elkaar te krijgen.
En zulke mensen worden door de overheid dus afgeschilderd als zo dom dat ze zich in een weedplantage te werk te laten stellen en daar zelfs nog voor betalen vanuit hun zorgbudget. Dan moet je wel heel erg dom zijn en mensen met een pgb zijn doorgaans juist niet zo dom en onverstandig, bleek mij bij het navragen in dezelfde kennissenkring.
Het lijkt mij eerder als volgt te gaan:
Met enige regelmaat worden we via de media op de hoogte worden gebracht dat er zorginstellingen zijn die zorgkosten zouden declareren van zogenoemde ‘spookpatiënten’. Dergelijke berichtgeving brengt natuurlijk anderen op het idee op dezelfde manier ook wat extra geld te verdienen. Daarnaast biedt een weinig overzichtelijke patiënten declaratie een prachtige kans aan malafide zorginstellingen om bijvoorbeeld hun drugsinkomsten wit te wassen.
Maar waarom daarvoor nu opnieuw de pgb in diskrediet wordt gebracht, is mij niet duidelijk.
Wat verderop in het artikel wordt mijn aandacht getrokken door de highlight: ‘Ambtenaren moeten met een andere bril naar hulpaanvragen gaan kijken.’
Naar aanleiding van die zinsnede kwam voor mij de aap uit de mouw, waar in de tekst wordt gesteld: ‘De regels in de wet zijn heel ruim. Dus als vooraf in een beschikking niet heel duidelijk is afgesproken wat er precies wel of niet uit het pgb mag worden betaald, dan wordt het voor een gemeente moeilijk om achteraf geld terug te halen.’
De vraag die zich hierbij opdringt is: Wie is er verantwoordelijk voor de ingehuurde zorg, wie is verantwoordelijk voor het pgb en wie moet dus ten onrechte gedeclareerde zorggeld terugvorderen?
Wat mij betreft ligt die regie primair bij de budgethouder, dus de patiënt. Als de patiënt ontevreden is, zal hij de zorg stopzetten, een andere uitvoerder zoeken of niet betalen. Daar komt bij dat veel mensen die gebruik maken van een pgb familie om zich heen hebben, die hen bijstaan om van deze regeling goed gebruik te kunnen maken.
Wanneer de afstand tussen budgethouder, cliënt en uitvoerder te groot zijn, ontstaat er ruimte voor onduidelijkheden en komt dit de kwaliteit van de geboden zorg niet ten goede. Uit het artikel begrijp ik dat in dit geval bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) pgb-geld gereserveerd stond (ongeveer € 70.00), wat gelukkig kon worden gered. Dat er sprake was van een samenwerkingsverband tussen SVB en een zorgbureau, dat op basis van malversatie werd verbroken.
De SVB beheert hier dus pgbgelden en koopt zorg in. De term pgb wordt hier ten onrechte gebruikt. Het gaat hier om een overheidsinstantie die zich opstelt als een zorgbemiddelaar voor een groep patiënten. Een rol die hen als uitkeringsinstantie niet past.
Bij ingehuurde zorg is het bovendien lastig dat de patiënt zorg aangeboden krijgt waarover hij zelf nauwelijks zeggenschap heeft, laat staan hiervan vooraf de kwaliteit kan bepalen. Dat is een deal tussen de Sociale Verzekeringsbank en een zorgbureau. In dit geval is er dus sprake van een slechte en onverantwoorde zorgbemiddeling.
Mijn advies:
Maak er echte pgb’s van en geef patiënten de regie terug. Zij krijgen zo de kans de eigen regie te houden en de kwaliteit van hun zorg zelf te bewaken.
Houd je als overheid bij je kerntaken en deskundigheden.
Stop met het ten onrechte in diskrediet brengen van de pgb en trek hier zelf het boetekleed aan.
Gerard Kulker
Voorzitter
